Huiswerkstress door uitstelgedrag bij pubers

Uitstelgedrag aanpakken bij pubers, het lijkt een bijna onmogelijke opgave. Als je weleens het onderwerp ‘huiswerk leren’ met een puber hebt besproken, merk je vaak dat hij direct in de weerstand gaat. Het schoolwerk wordt soms nóg vaker uitgesteld, totdat het echt niet anders meer kan. Het gevolg is vaak dat er veel huiswerkstress ontstaat. Er ontstaan dan negatieve gedachten over het onderwerp ‘huiswerk leren’, waardoor je in een vicieuze cirkel terecht kunt komen.

Uitstelgedrag en huiswerkstress

Misschien herken je de volgende situatie ook wel. De puber besluit in zijn agenda te kijken en kan een diepe zucht niet onderdrukken als hij ziet wat er allemaal moet worden gedaan die week. Als er die week voor vijf vakken huiswerk in staan en je puber moet ook nog voor de week erna een aantal proefwerken leren, dan ziet hij er vaak als een berg tegen op. De hoeveelheid werk kan zelfs zo verlammend werken dat een puber het werk maar blijft uitstellen, waardoor er nóg meer huiswerkstress ontstaat vanwege de tijdsdruk. Hij zoekt voor zichzelf vaak allerlei excuses, uitstelgedrag of een onvoldoende resultaat voor zichzelf te rechtvaardigen.

Dit soort excuses hoor ik vaak in de klas en tijdens mijn trainingen en workshops….

Ik heb echt geen tijd gehad,ik doe het morgen wel!
De studiewijzer was niet volledig.Ik wist niet wat ik moest doen.
De uitleg van de docent is gewoon niet goed.Niemand snapte het!
Mijn telefoon heb ik echt nodigbij mijn huiswerk, want we overleggen veel in onze huiswerk groepsapp.
Ik had een tussenuur,maar dat ging onverwachts niet door, dus toen had ik geen tijd om mijn aantekeningen nog een keer te bekijken!
Van mijn docent hoef ik alleen het maakwerk te doen.Leren hoeft nog niet, want mijn docent heeft het proefwerk nog niet opgegeven.
Mijn huiswerk heb ik heel vaak doorgelezen,ik dacht dat ik het wel wist!
Mijn moeder/vader heeft mijn woordjes overhoorden toen wist ik alles!
Ik had het gewoon te drukom eerst een planning te maken!
Mijn docent gaf het S.O.pas de dag ervoor op, toen had ik geen tijd meer om mijn werk goed te leren!

Dit allemaal gevolgd door een (bijna) wanhopige “ik heb ook nog een leven hoor!”

Uitstelgedrag aanpakken

Veel huiswerkstress ontstaat omdat pubers ´De kunst van het beginnen` nog niet verstaan. Dé manier om huiswerkstress om te zetten naar huiswerksucces lijkt dus heel simpel, gewoon BEGINNEN! Toch lijkt dit nog niet zo eenvoudig voor een puber. Hij lijkt zijn huiswerktaken maar voor zich uit te blijven schuiven. Wat maakt het zo lastig om te beginnen?

Als je puber veel huiswerk heeft, dan ziet hij er vaak als een berg tegenop om eraan te beginnen. De hoeveelheid leerstof lijkt zo groot dat het verlammend werkt op de productiviteit. Als de leerstof in kleine, behapbare stukken wordt verdeeld, creëert dit overzicht en duidelijkheid. Het is veel gemakkelijker aan iets te beginnen voor je puber als hij de leerstof kan overzien. Je puber krijgt dan het idee dat het haalbaar is om de taak met succes te doen. Dit pakt het uitstelgedrag aan.

Het belang van het ‘hoe’ en ‘waarom’.

Veel pubers nemen adviezen over het maken en leren niet zomaar aan, omdat ze er vaak de zin niet van inzien. Dit verandert vaak als je hun het ‘hoe’ en ‘waarom’ uitlegt van het leren leren. Als je vertelt dat het brein maakbaar is en dat het kan veranderen door een andere aanpak, dan ontstaat er meer inzicht bij hen. Dit wil niet zeggen dat ze hun eigen leer-en taakaanpak dan direct veranderen, maar stapje-voor-stapje dringt het besef vaak door dat er toch iets moet veranderen. Dit is vaak het moment dat ze zelf komen met een hulpvraag.

De olifant-methode

Ook een beetje humor, actie en sensatie zorgt ervoor dat adviezen die een puber krijgt, vaker worden opgevolgd. Om duidelijk te maken dat het echt beter is om het leren van huiswerk te verdelen over verschillende dagen en niet alles in één keer te doen, gebruik je de ‘Olifant-methode’. De ‘Olifant-methode’ is heel simpel en bestaat slechts uit één vraag: “Hoe eet je een olifant?” Het antwoord is al even simpel: “Gewoon in ‘hapklare brokken’. De olifant staat symbool voor de grote hoeveelheid huiswerk en de huiswerkdruk die een puber ervaart. Door elke dag een stukje van de olifant ‘op te eten’ en dus een gedeelte van de taak te doen, komt het huiswerk af zonder dat een puber zich in de hoeveelheid verslikt.

Het geheim van Benedictus

Een van de populaire methoden om uitstelgedrag aan te pakken en de productiviteit te vergroten, is het toepassen van ‘Het geheim van Benedictus’. Benedictus was een monnik die leefde van 480 tot 547. Benedictus stond bekend om zijn simpele, maar doeltreffende regels om kloosterlingen hun ‘monnikenwerk’ te laten doen. Hij formuleerde 3 regels die nog steeds belangrijk zijn om uitstelgedrag aan te pakken en te beginnen. Mijzelf helpen deze drie regels ook nog steeds.

Volg een vast dagritme: vaste huiswerktijden zorgen voor regelmaat waar het brein aan went. Het wordt hierdoor steeds gemakkelijker om te beginnen.
Verander je gewoonten,maar doe dat in kleine, gemakkelijk haalbare stapjes.
Voorkom afleiding, dus geen telefoon, piepjes of andere storende geluiden bij het maken van huiswerk.

Het is dus belangrijk te kiezen voor een vast huiswerkritme en daar elke dag aan vast te houden.

Plannen

Ook het maken van een dag- en weekplanning zorgt ervoor dat uitstelgedrag vermindert. Als een puber weet wanneer hij moet beginnen en hoeveel tijd het kost voordat het huiswerk af is, dan ontstaat er rust in het hoofd. Een puber kan de taken voor die dag afstrepen en weet dat hij voldoende inspanningen heeft verricht om zich goed voor te bereiden op de les of op schriftelijk werk. Zijn omgeving zal hier in het algemeen positief op reageren en juist een puber is heel gevoelig voor dit soort signalen. Positieve feedback vanuit de omgeving is dan weer een stimulans om eventuele neigingen tot uitstelgedrag bij te stellen.

10 tips om afleiding te verminderen

Zorg voor een opgeruimde huiswerkplek.
Leer en maak huiswerk steeds op dezelfde, rustige plek.
Houd een vast tijdstip aan voor het maken en leren van huiswerk.
Wissel leer-en maakwerk af.
Versta de kunst van het stoppen: neem regelmatig een pauze van 5 minuten. Kijk wel eerst hoe lang je jouw werkblokken laat duren. De een kan 25 minuten aan een stuk werken, een ander 45 minuten. Bij de pomodoro techniek zet je een kookwekker voor de werktijd en zo lang werk/leer je en dan neem je 5 minuten pauze en zet je weer je kookwekker voor bijvoorbeeld 25 minuten.
Pauze is een rustmoment, beweeg of ruim iets op. Vermijd sociale media!
Leer op verschillende manieren en vanuit verschillende zintuigen.
Geen mobiel op de werkplek.
Geef aan dat je niet gestoord wil worden, dan kunnen anderen er rekening mee houden.
Maak afspraken met jezelf en houd je eraan.

Bonustip: beloon een puber voor zijn inspanningen! Gewoonten stap-voor-stap veranderen, is een hele klus!

Training “Ik leer leren” en workshop “Plannen en uitvoeren”

Ik Leer Leren is een training voor kinderen vanaf groep 7/8 die vastlopen in hun schooltaken en leerwerk. Ik Leer Leren is geen huiswerkbegeleiding en ook geen verzameling tips of trucjes, maar een methode die uitgaat van al aanwezige kwaliteiten. Kinderen ontdekken zélf wat werkt en hoe ze hun leerwerk optimaal kunnen plannen en uitvoeren. Lees hier meer over de inhoud van deze training.

Plannen en uitvoeren is een workshop voor leerlingen van het voortgezet onderwijs. In twee bijeenkomsten krijgt je kind grip op het plannen en uitvoeren van het huiswerk. Lees hier meer over de inhoud van deze workshop.

Eerder schreef ik al een blog over het grote geheim van huiswerk leren over stress. Deze kun je hier lezen.