Als volwassenen willen we graag dingen gedaan krijgen. Werk, gezin, huishouden en tijd om te sporten, te ontspannen en ga zo maar door. Om dit allemaal gedaan te krijgen, maken we keuzes. Hoe zit dat bij kinderen? Hoe goed ontwikkelt is dat plannen en organiseren bij kinderen?
Plannen en organiseren zijn denkprocessen die nodig zijn om dingen gedaan te krijgen. Je denkt na over wat je wilt doen en hoe je dat gaat doen. Dat kan iets zijn op korte termijn (spullen pakken om te gaan schoonmaken) of op langere termijn (een vakantie plannen).
Hoe zit dat nou met kinderen? Hoe ver is hun ontwikkeling hierin? Afgelopen week zag ik zowel thuis als in mijn klas voorbeelden waarvan ik dacht: “Oei, hierin valt nog winst te boeken!”.
Planning
Het maken en uitvoeren van een efficiënte planning is iets dat je moet leren. Door het vaak te doen, train je je brein en zal het in de loop van de tijd steeds makkelijker worden. Zo is het bij ons standaard dat we in de loop van de zondagmorgen met de huiswerkmappen en agenda’s aan tafel zitten. De planning tot dat moment wordt bekeken, bijgesteld en aangevuld. Het maakwerk wordt gemaakt. Ook al hoeft het huiswerk van onze jongste pas op donderdag ingeleverd te worden. Af is af en dat vindt ze zelf ook wel fijn na die ene keer dat ze vol stress op donderdagochtend om 7 uur aan haar breukenhuiswerk zat. Het was geen prettig ontbijt die ochtend zullen we maar zeggen…
Organisatie
Sinds zijn vijfde zit onze zoon op voetbal. Een behoorlijk vast ritme: twee keer per week trainen en op zaterdag een wedstrijd. En wat zijn die wedstrijden toch altijd vroeg! Vaak is het om 7.45 uur verzamelen. Dus moet hij op vrijdagavond zijn voetbaltas al pakken van mij. Vindt hij natuurlijk onzin, want dat kan op zaterdagochtend ook wel! Helaas voor hem weet ik dat dit geen goed idee is. Het is altijd haasten om op tijd op het parkeerterrein te staan. Dus gaan we dan niet meer op zoek naar wedstrijdsokken of een handdoek. Elke vrijdagavond werkt hij zich door zijn lijstje heen en stopt hij alles in zijn tas. Ja, je leest het goed! Lijstje… ik heb alles uitgeschreven. Zo hoeft hij niet 10x aan mij te vragen wat hij allemaal nodig heeft en hopelijk heeft hij ooit dit lijstje in zijn hoofd gememoriseerd en hoef ik hem helemaal niet meer te helpen. Voor dit moment vind ik het zo oké.
Bermudadriehoek
In mijn klas zie ik grote verschillen. Ik zie meisjes die met behulp van bakjes van de Action hun laadjes organiseren, zodat ze alles kunnen organiseren tot jongens die complete werkboeken kwijtraken. Natuurlijk zijn er ook jongens in groep 8 die al goed kunnen organiseren en meisjes die enorm slordig met hun materialen omgaan. Afgelopen week kwam er een jongen naar mij toe: “juf mijn werkboek werkwoordspelling heb ik niet. Het ligt thuis!”. Een werkboek dat nooit mee naar huis gaat, altijd op school hoort te liggen omdat we er in de les uit werken, lag ineens thuis. Een verklaring kon deze leerling er niet voor geven, erg druk kon hij zich er ook niet over maken. Ik dan weer wel… helaas.
Structuur, orde en rust
Om plannen te kunnen maken en uitvoeren, moet je vooruitdenken en kunnen inspelen op wat er gaat gebeuren. Daarbij is het belangrijk je doel voor ogen te houden, ook als je wordt afgeleid. Plannen en organiseren is een beetje te vergelijken met deelnemen aan het verkeer: je moet voortdurend vooruitkijken en inspelen op veranderingen. Je kunt het beste overzicht houden als het een bekende route is, er niet te veel verkeer is en er een duidelijke structuur is (verkeersborden, belijning etc.). Onduidelijkheid in het verkeer kan leiden tot verwarring en ongelukken.
En zo is het ook met plannen en organiseren: onduidelijkheid vormt een belemmering voor het maken en uitvoeren van een plan. Een zekere mate van structuur, orde en rust is noodzakelijk om alledaagse taken en activiteiten succesvol te voltooien. Structuur, orde en rust in je omgeving en in je hoofd.
Vijf tips voor meer structuur, orde en rust:
Bouw routines in
- Creëer vaste plekken voor spullen en materialen
- Werk met een planner en/of agenda
- Maak wekelijks tijd vrij om agenda’s en planners bij te werken
- Plan vrije tijd (even helemaal niets doen)
Ik ben heel benieuwd of dit verhaal voor jou ook herkenbaar is. Heb jij ook een zoon of dochter waarbij je soms denkt: “Het is maar goed dat je hoofd vast zit aan je lijf!”?
Plannen en organiseren zijn vaardigheden die in de huidige maatschappij met al zijn eisen steeds belangrijker worden gevonden. Hoe moet je je staande houden in deze maatschappij als dit juist jouw zwakke punten zijn? Welke handvatten heeft jouw kind nodig om niet steeds onderuit te gaan op het vlak van plannen en organiseren?
Binnen mijn praktijk coach ik kinderen 1 op 1 en in kleine groepjes om van hun zwakte hun kracht te maken. Het is geen onwil, maar onmacht! Herken je in dit verhaal jouw kind? Neem gerust contact met mij op en dan kijken we samen wat ik voor jouw kind kan betekenen.
Meer lezen over executieve functies?
Eerder schreef ik al deze blogberichten:
Reactie-inhibitie (impulsen onderdrukken)
Executieve functies en coaching